අන්තර්ගතය -
හැඳින්වීම
බුදුදහමේ හදවත සහ අතිශය වැදගත් ධර්ම න්‍යායය වන්නේ කර්මය සහ එහි ප්‍රතිවිපාක අනිවාර්යය යන්නයි. අපි කරන සෑම ක්‍රියාවකටම (කර්මයකටම) එහි විපාක ඇත. මෙම කර්ම න්‍යාය මගින් ජීවිතයේ ගමනක් වන පුනර්භවය හෙවත් සංසාරය ගැන විස්තර කෙරේ. සත්වයා තම කර්මයන්ට අනුව ලෝක තුනේ (කාමලෝකය, රූප ලෝකය, අරූප ලෝකය) උපතින් උපත් ලබමින් සැරිසරයි.
කර්මයේ ප්‍රභේද තුන
අභිසංඛාර තුනක් ලෙස කර්ම වර්ගීකරණය වේ:
- පුන්නාභි සංඛාර – පින්, යහපත් (කුසල්) කර්ම.
- අපුන්නාභි සංඛාර – පව්, අකුසල් කර්ම.
- ආනෙන්ජාභි සංඛාර – භාවනාමය ධ්‍යානය මූලික වූ උචිත කර්ම.
මෙම තුනම ක්‍රියාකරන්නේ සත්ත්වයාගේ සංසාර ගමනට බලය ලබාදීමටය. මෙය නිවන් ලබන්නට තිබෙන ඍජු ප්‍රතිපදාව නෙවෙයි.
කර්ම වර්ග තුන
1. පුන්නාභි සංඛාර (පින් හෝ කුසල් කර්ම): දානය, ශීලය, භාවනාව වැනි යහපත් ක්‍රියා. මේවා සුභ ප්‍රතිඵල ගෙන දේ.
2. අපුන්නාභි සංඛාර (පව් හෝ අකුසල් කර්ම): ලෝභය, ද්වේෂය, මෝහය මත පදනම්වූ අයහපත් ක්‍රියා. මේවා දුක්ඛ ප්‍රතිඵල ගෙන දේ.
3. ආනෙන්ජාභි සංඛාර (ධ්‍යානමය කුසල් කර්ම): ධ්‍යාන සමාධි මගින් ලබා ගන්නා වූ උතුම් කුසල් ක්‍රියා. මේ සියලු කර්ම වර්ග අපගේ පුනර්භව චක්‍රයේ සසර භව ගමනට හේතු වේ.
පුනර්භවයට හේතු වන දෘෂ්ටිය: කම්මස්සකතා සම්මා දිට්ඨිය
කම්මස්සකතා සම්මා දිට්ඨිය
සත්ත්වයෙකු
කර්මය හා විපාකය පිළිබඳ නිවැරදි අවබෝධයක් ලබා ගන්නා විට, ඔහුට කම්මස්සකතා සම්මා දිට්ඨිය ඇතිවේ.
මෙය ලෞකික සම්මා දිට්ඨියක් වන අතර මෙහි අඩංගු වන්නේ
- දාන, ශීල, භාවනා යන ත්‍රිවිධ පුන්‍යක්‍රියා,
- සංසාරය තුළ යහපත් පුනර්භවය ලබාදෙන ක්‍රියා.
ඒ නිසා පින් කිරීම, කුසල් කිරීම, අකුසල් වලින් වැළකීම වැනි ක්‍රියාවලින් සත්ත්වයාගේ ගමන යහපත් වේ. මෙය දසවස්තුක සම්මාදිට්ඨිය ලෙස හැඳින්වේ. මෙහිදී පුද්ගලයා දාන, ශීල, භාවනා වැනි පින්කම් කරයි, නමුත් ඒවා තවමත් ආශ්‍රව සහිත (කෙලෙස් සහිත) වේ. ඔහුගේ අරමුණ ඉහළ ලෝකවල සැප විඳීමයි. මෙම මාර්ගය බුදුදහමට පිටතින්ද දක්නට ලැබේ.
නිර්වාණයට පමුණුවන දෘෂ්ටිය: ලෝකෝත්තර සම්මා දිට්ඨිය
ලෝකොත්තර සම්මා දිට්ඨිය
එහෙත් බුදුන්
වහන්සේ ඉගැන්වූ නිවන් මාර්ගය ලෝකීය අර්ථයකට අයත් නොවෙයි. එය ලෝකෝත්තර සම්මා දිට්ඨිය යටතේ සලකනු ලබන අතර ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගය මගින් එය ප්‍රාප්ත වේ.
ඒ මාර්ගයේ මූලික
අංග තුනකි.
- ප්‍රඥාව (Paññā)
- ශීලය (Sīla)
- සමාධිය (Samādhi)
මේ තුන මගින් පුරාණ කර්ම ක්ෂය කරමින්, අලුත් කර්ම නැවත නිර්මාණය නොකරමින්, සත්ත්වයා නිවන් සත්‍යය පත් කරගනී. නිර්වාණය ලබා ගැනීමේ අරමුණින් යුත් මෙම උතුම් දෘෂ්ටිය, ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගයේ කොටසකි. එය ප්‍රඥාව (සම්මා දිට්ඨි, සම්මා සංකප්ප), ශීලය (සම්මා වාචා, සම්මා කම්මන්ත, සම්මා ආජීව) සහ සමාධිය (සම්මා වායාම, සම්මා සති, සම්මා සමාධි) වලින් සමන්විත වේ. මෙය සියලු කර්ම ක්ෂය කිරීමට මග පෙන්වයි.
සැප විඳීමේ මාර්ගය හා නිදහස් වීමේ මාර්ගය
බුදුරජාණන් වහන්සේ මාර්ග දෙකක් දේශනා කළහ:
1. සැප විඳීමේ ප්‍රතිපදාව: කුසල් කර්ම මගින් සංසාරයේ සුභ ප්‍රතිඵල විඳිමින් ගත කිරීම. පව් කිරීමට වඩා මෙය ඉතා යහපත්ය. සසරට බියවූවන්ට මෙය ආරක්ෂිත මාර්ගයකි.
2. නිදහස් වීමේ ප්‍රතිපදාව: සංසාරික ගමන් සම්පූර්ණයෙන් නතර කිරීමට අපේක්ෂා කරන්නන් සඳහා ලෝකෝත්තර සම්මා දිට්ඨිය අවශ්‍ය වේ. මෙමගින් සියලු කර්ම ක්ෂය වී නිර්වාණය ලැබේ.
බුදුන් වහන්සේ පෙන්වා දුන්නේ — “කර්මය යනු බීජයකි, විපාකය යනු පලයයි.”
සෑම කර්මයකටම
ප්‍රතිඵලයක් ඇති වේ. ඒ අනුව කෙනෙකුගේ කර්ම බලයෙන්ම ඔහු කාමලෝකය, රූපාවචර ලෝකය, හෝ අරූපාවචර ලෝකය යන තත්ත්වයන්හි නැවත උපදින්නාය. එහෙත් මේ සියල්ලම සංසාරය තුළ ඇති උපපත්තීන් බව බුදුන් වහන්සේ පැහැදිලි කරයි — නිවන් ලබා නොගන්නා තෙක් මේ සංසාර චක්‍රය නවතරවීමක් නැත.
දෙවිධ ප්‍රතිපදා — සැප විඳීම හා නිවන් ලැබීම
බුදුන් වහන්සේ දේශනා කළේ — “සසරේ සැප විඳීමේ මාර්ගය එකකි. සසරින් නිදහස් වීමේ මාර්ගය තවත් එකකි.” එනම්, පින් කිරීමෙන් හෝ කුසල් කම් කිරීමෙන් යහපත් ජාතියක් ලබා ගන්නා මාර්ගයක් ඇත. නමුත්, සසරේ වටය නවතා නිවන් ලැබීමට කර්ම ක්ෂය කිරීමට සිදුවේ.
මෙම මූලික දහම
විස්තරාත්මකව විවරණය කරන්නේ මහා චත්තාරිසක සූත්‍රය තුළය (Majjhima
Nikaya 117).
ඒ සූත්‍රයේ
සඳහන් වන විධියට,
- කම්මස්සකතා සම්මා දිට්ඨිය (ලෝකීය),
- ලෝකෝත්තර සම්මා දිට්ඨිය (නිවන්
මූලික)
— යන දෙක මගින් සම්පූර්ණ මගපෙන්වීමක් දක්නට ලැබේ.
නිගමනය
බුදුන්
වහන්සේගේ ධර්මය අනුව, සෑම කෙනෙකුටම තම ජීවිතය තම කර්මයෙන්
තීරණය වේ.
සසරෙන් බිය ඇති
කෙනා පින් කරමින් යහපත් පුනර්භවයක් ලබාගත හැකිය.
නමුත් නිවන්
සත්‍යය සොයන කෙනා, සියලු කර්ම ක්ෂය කරමින්, සම්මා දිට්ඨියෙන් ආරම්භ වන මාර්ගයෙන් ගමන් කළ යුතුය. බුදුදහම සුචිත කරන්නේ පින් කිරීම හොඳ බවත්, නමුත් නිර්වාණයේ නිදහස ලබා ගැනීමට අපේ
කර්ම සම්පූර්ණයෙන් ක්ෂය කිරීම අවශ්‍ය බවත්ය. මහා චත්තාරිසක සූත්‍රය මෙම කාරණා ගැන ඉතා පැහැදිලිව
දක්වයි. සංසාරයේ සැරිසැරීමේදී, යහපත් කර්ම රැස් කිරීම වැදගත් වුවද, අවසාන ඉලක්කය සැමවිටම නිර්වාණය විය යුතුය. එනම්, පින් කිරීමෙන්
හෝ කුසල් කම් කිරීමෙන් යහපත් ජාතියක් ලබා ගන්නා මාර්ගයක් ඇත. නමුත්, සසරේ වටය නවතා නිවන් ලැබීමට කර්ම ක්ෂය කිරීමට සිදුවේ.
මූලාශ්‍ර:
- Majjhima Nikaya 117 – Mahā Cattārīsaka Sutta
- Anguttara Nikaya – Kammavibhaṅga Sutta
- Dhammapada – Verse 127
- The Buddha and His Teachings – Narada Thera
What the Buddha Taught – Walpola Rahula
No comments:
Post a Comment